15 Eylül Dünya Prostat Kanseri Farkındalık Günü

Prostat, erkek üreme sisteminin parçası olan bir salgı bezidir. Mesanenin (idrar kesesi)altında yer alır. Prostatı oluşturan hücrelerin kontrolsüz çoğalması sonucu prostat kanserigelişebilir. Ülkemizde ve dünyada, erkeklerde akciğer kanserinden sonra ikinci sıklıkla en sıkgörülen kanser prostat kanseridir.

Prostat kanserinin kesin nedenleri bilinmemekle birlikte:

• Yaş ilerledikçe risk artmaktadır.
• Birinci derece akrabasında (baba, erkek kardeş, abi) prostat kanseri görülenlerin bukansere yakalanma riski diğer insanlara göre iki kat daha yüksektir.
• Doymuş yağlardan (hayvansal gıdalarda bulunan yağlar, tereyağı, margarin, iç yağı,kuyruk yağı) ve kırmızı etten zengin, sebze-meyveden fakir beslenme alışkanlığı prostatkanseri riskini arttırabilmektedir.

Prostat kanseri erken evrede hiçbir belirti vermez. Kanser dokusu büyüdükçe aşağıdakibazı şikâyetlere yol açabilir:

• Sık idrara çıkma
• Gece idrara kalkma
• Kesik kesik idrar yapma
• Zor idrar yapma
• Ağrılı idrar yapma
• Kanlı idrar
• Kanlı meni

Bu şikâyetlerin olması prostat kanseri olduğunu göstermez ama bir ipucu olabilir. Buyakınmalardan en az biri olduğunda, üroloji (bevliye) uzmanına başvurulmalıdır.

Prostat kanseri erken tanı konulabilen ve tedavi edilebilen bir hastalıktır. Erkeklerin 50yaşından itibaren, birinci derece akrabasında prostat kanseri görülenlerin de 40 yaşındanitibaren üroloji uzmanına düzenli muayene olması ve kanda prostat spesifik antijen (PSA)testini yaptırması erken tanı konulması açısından önemlidir. Hastalığın evresine veözelliklerine göre farklı tedavi seçenekleri mevcuttur. Kişinin belirli aralıklarla izlenmesi,prostatın tamamının ameliyatla çıkarılması veya ışın tedavisi (radyoterapi) erken evrelerdeuygulanabilir. Hormon tedavisi veya ilaç tedavisi (kemoterapi) diğer evrelerde gerekligörülebilir. Erken tanı ve tedavi hayat kurtarıcıdır.

Tüm kanserlerde olduğu gibi; sağlıklı (sebze ve meyveden zengin) beslenme alışkanlıkları,fiziksel aktivite yapma (yürüme, koşma, bisiklete binme, yüzme gibi), sağlıklı kiloda olma vebu kiloda kalma prostat kanseri riskini azaltabilir. Aile hekimine danışılarak sağlıklı kilodaolunup olunmadığı öğrenilebilir.

Özellikle birinci derece akrabalarında prostat kanseri görülenler yüksek risk altındaolduğundan 40 yaşınızdan itibaren, diğer erkeklerde 50 yaşından itibaren düzenli olaraküroloji hekiminize giderek muayene olmalı ve kanda prostat spesifik antijen (PSA) testiniyaptırmalıdır.

Dr. Mehmet ERŞAN
İl Sağlık Müdürü